دنیای عروسک ها دنیای پایان ناپذیزست
امروزه عروسک‌ها منبع درآمد و بهانه اشتغال بسیاری از افراد شده‌اند. یکی از این گروه‌ها برند «نیلشید» است که توسط نیلوفر جلیلوند، دختر جوان، خوش‌ذوق و باسلیقهای ایجادشده، به‌طوری‌که او همچنان با عروسک‌ها زندگی می‌کند.
عروسک سازان نیلشید
عروسک‌ها تنها همراهان دنیای کودکی نیستند. آن‌ها موجوداتی هستند که می‌توانند تمام طول عمر همراه ما زندگی کنند. امروزه عروسک‌ها منبع درآمد و بهانه اشتغال بسیاری از افراد شده‌اند. یکی از این گروه‌ها برند «نیلشید» است که توسط نیلوفر جلیلوند، دختر جوان خوش‌ذوق و باسلیقهای به راه افتاده که همچنان با عروسک‌ها زندگی می‌کند.
او 5 سال است که با دنیای عروسک‌ها همراه شده و این همراهی را مدیون علایق دوران کودکی، رشته‌دانشگاهی و موضوع پایان نامه‌اش می‌داند: «عروسک‌سازی را از زمان دانشگاه که رشته طراحی لباس می‌خواندم، شروع کردم. به عنوان پایان‌نامه، عروسک پارچه‌ای را انتخاب کردم.»
از حدود 18-19 سالگی همیشه به این فکر بودم کاری را خودم از پایه شروع کنم. کارمند جایی بودن را دوست نداشتم. هدفم این نبود که فقط مدیریت کنم و یا نفراتی را سرکار بگذارم، بلکه می‌خواستم کاری را از پایه خودم بسازم
جلیلوند علاقه را یکی از مهم‌ترین عناصر در تعیین سرنوشت آدم‌ها معرفی می‌کند: «از بچگی موضوع کارهای هنری و کاردستی جزو علایق شماره یک من بود و نقطه تلاقی بین همه علائق من در هنر، عروسک بود. بخش پارچه‌ای که به لباس مربوط می‌شد و بخش نقاشی‌ها و کاردستی‌ها که بخش‌های اکسسوری عروسک‌ها مثل کفش، کیف و غیره بود.»
اولین کارم با استقبال خوبی مواجه شد
هر خلاقیتی نیازمند جرقه و مقدمه‌ای است تا آن را کامل کرده و شکوفا کند. جلیلوند جرقه‌های خلاقیت خود در ساخت عروسک‌هایش را این‌گونه توصیف می‌کند: «با شروع طراحی عروسک‌ها برای پایان‌نامه‌ام، یک سری نکاتی را در نظر داشتم. اینکه کار نباید عروسکی باشد که همه جا وجود دارد. چند کار عروسک پارچه‌ای دیده بودم که کپی از کارهای روس و کشورهای خارجی بود. عروسک پارچه‌ای دیگری که دیده بودم عروسکی بود که مادربزرگم درست می‌کردند. بعد از همه این‌ها، تصمیم گرفتم ایده خودم را به شکل خلاقیتی شروع کنم. طراحی اولین عروسک‌ها حدود 4 ماه طول کشید. ماحصل کار 5 عروسک بود. وقتی کار تمام شد برای ارائه کارهایم به عنوان بخش عملی پایان‌نامه، نمایشگاهی زدم که به طور شگفت‌انگیزی با استقبال خیلی خوبی مواجه شد.»
کارمند بودن را دوست نداشتم
خلاقیت و نوآوری یک شبه ایجاد نمی‌شود. کسانی که در زندگی به موفقیت‌هایی رسیده‌اند، حتماً برای خود هدف و انگیزه‌هایی داشتند. هدف و فکر این جوان کارآفرین جالب و خواندنی است: «از حدود 18-19 سالگی همیشه به این فکر بودم کاری را خودم از پایه شروع کنم. کارمند جایی بودن را دوست نداشتم. هدفم این نبود که فقط مدیریت کنم و یا نفراتی را سرکار بگذارم، بلکه می‌خواستم کاری را از پایه خودم بسازم.»
فضای مجازی فرصتی برای کسب‌و‌کار و اشتغال
در کنار معایبی که برای استفاده بی‌رویه از فضای مجازی مطرح می‌باشد، این محیط می‌تواند بستر مناسب و کارآمدی برای اشتغال و کسب‌و‌کار باشد و بسیاری از محصولات خانگی را در آن‌جا به فروش رساند. محیطی که جلیلوند، عروسک ساز جوان از آن برای کار خود استفاده کرد: «استقبال از عروسک‌های پایان‌نامه‌ام باعث شد به این فکر بیافتم که در خانه شروع به کار کنم و از طریق فضای مجازی عروسک‌هایم را بفروشم. بعد از این که اولین عکس از کارهایم را در صفحه ایسنتاگرام گذاشتم، سفارشات فراوانی بود که به من داده شد. اوایل کار دست تنها بودم و سرعت کارم هم پایین بود.
با ارتباطی که با مخاطبینم داشته و انرژی‌های مثبتی که آن‌ها دریافت کردم، زمینه رشد روزافزون من فراهم شد. این روند که جلوتر رفت، میزان سفارشات از توان من خارج شد و من نمی‌توانستم تک نفره کار کنم. این شد که موضوع کار گروهی در ذهنم کلید خورد.»
عروسک سازی
بسیاری از کارهای بزرگ، آغازی کوچک داشته‌اند
خیلی ها فکر می کنند در هرکاری برای شروع باید کار بزرگی انجام داد درصورتی که بسیاری از کارهای بزرگ، آغازی کوچک داشته‌اند. دختر جوان دهه شصتی مورد نظر ما شروع کار خود را به شکل جدی با یک کارگاه کوچک آغاز کرد: «کارگاه کوچکی را از طریق سرای محله که برای شهرداری بود، اجاره و شروع به آموزش کردم. آموزشی که باعث شود بعداً برای کار استفاده کنم. کلاس‌ها از یک نفر و دو نفر بود تا جایی‌که گاهی در کارگاه 10 نفر برای آموزش و کار عروسک‌سازی دور هم جمع بودیم و کار می‌کردیم.»
هدف من از زمانی که شروع به عروسک‌سازی کردم این بود که عروسک ایرانی بسازم و آنقدر این کار گسترش پیدا کند که جای خالی برای آن در بازار و سبد زندگی مردم نماند
کم‌کم کار جلوتر رفت و در جشنواره‌های مختلف شرکت کردم. از طرف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیده شدم و الان حدود دو سال و نیم است که در کارگاه به شکل حرفه‌ای و جدی در کنار چندنفر از همراهانم، هفته‌ای حدود 30 عروسک تولید می‌کنیم.»
عروسک ایرانی
می‌خواستم جای خالی عروسک ایرانی را پر کنم
هدف یکی از عناصر مهم در موفقیت و کارآمدی یک حرفه است. هرچه این هدف باارزش‌تر باشد، قطعاً موفقیت در آن بیشتر و بهتر خواهد بود. جلیلوند هدف اصلی خود را از ورود به دنیای عروسک‌سازی این‌گونه بیان می‌کند: «هدف من از زمانی که شروع به عروسک‌سازی کردم این بود که عروسک ایرانی بسازم و آنقدر این کار گسترش پیدا کند که جای خالی برای آن در بازار و سبد زندگی مردم نماند. بُعد فرهنگی عروسک ایرانی برای ما خیلی مهم است. عروسک در حقیقت باید آن چیزی باشد که در فرهنگ و خانه‌های ما وجود دارد در حالی که عروسک‌های وارداتی امروزی این چنین نبوده و شبیه ما و اعضای خانواده ما نیستند. این دوگانگی برای بچه‌ها اصلاً مناسب نیست.»
با عروسک‌سازان دیگر در ارتباط هستم
حتماً شنیده‌اید یک دست صدا ندارد. این هنرمند جوان، در مسیر عروسک سازی معتقد است کار جمعی بهتر نتیجه می‌دهد و می‌تواند پاسخگوی بهتری برای بازار خوب عروسک سازی ایجاد کند: «من از روزی که عروسک‌سازی را شروع کردم، با دوستان بسیاری در زمینه ساخت عروسک آشنا شدم. از همان اول دوست داشتم همه عروسک‌سازها جمع شوند و جزو رویاهایم بود که امروز در حال محقق شدن است. حدود یک سال است که تمام عروسک‌سازهایی که در این چند سال همدیگر را شناختیم قصد داریم انجمن عروسک سازان را تشکیل داده تا در پرتو آن به رشد بیشتر و بهتری برسیم.
عروسک‌سازها هر کدام یک نوع دغدغه و مشکلاتی داشته و نیازمند یک سری آموزش‌هایی هستند. من سعی دارم تمام تجربیات خوبی که در زمینه‌های مختلف هنر و ساخت عروسک، دارم را انتقال دهم تا این جمع هر روز قوی‌تر شده که به همان هدف اصلی که گسترش عروسک‌های ایرانی در بازار و خانواده‌ها است، نزدیک شویم.»
ساخت عروسک
برای ساخت عروسک‌هایم از آدم‌ها و دنیای واقعی الهام می‌گیرم
نیلوفر جلیلوند ساخت عروسک را نیازمند برنامه‌ای از پیش تعیین شده نمی‌داند و معتقد است عروسک مثل بوم نقاشی است: «من در ساخت عروسک در لحظه به چیزی که می‌خواهم بسازم فکر می‌کنم. ممکن است داستانی پشت عروسک باشد و بر اساس آن کاراکتری شکل بگیرد. ایده خیلی از عروسک‌ها در همان لحظه ساخت به وجود می‌آید. این را به شاگردان خودم هم می‌گویم که عروسک مثل بوم نقاشی است. بوم خامی جلوی روی شما است و هر طرحی که بخواهید می‌توانید روی آن پیاده کنید. وقتی مو اضافه می‌شود، لباس خاصی اضافه می‌شود، هر کدام می‌تواند یک محصول و یا عروسکی به ما بدهد که شخصیت متفاوتی نسبت به تمام عروسک‌هایی که در جاهای مختلف دیده‌ایم، داشته باشد. ولی بین همه کارها اکثراً یک امضاء خاص وجود دارد که این به علاقه خاص من برمی گردد.
من از روی آدم‌های واقعی دور و اطرافم الهام می‌گیرم. اصولاً از بچه‌هایی که موهای فرفری و رنگ نارنجی و روی صورتشان کک‌و‌مک دارند، خوشم می‌آید. در طراحی حیوانات سعی می‌کنم توجهم روی حیوان واقعی باشد. اگر بخواهم مثلاً اسب را طراحی کنم سرچ می‌کنم و خود اسب را می‌بینم. بیشتر به این توجه و سعی دارم که عروسک من شبیه عروسک دیگری نشود.»
مشکلاتم را پشت در می‌گذارم
جلیلوند، عروسک‌سازی را از راه های خوب شدن حال خود دانسته و ادامه می‌دهد: «فرق نمی‌کند در چه شرایطی باشم، عروسک‌سازی همیشه حال من را خوب می‌کند. وقتی می‌خواهم طراحی کاری را شروع کنم، ذهن خودم را از همه اتفاقات و انرژی منفی دور کرده و همه بدی‌ها را پشت درب ذهنم می‌گذارم. اصولاً بین همه کارها نقطه قوتی که از مخاطب گرفتم این بوده که تمام عروسک ها یک حس خوب و انرژی مثبتی را انتقال می‌دهند.»
مخاطب اصلی من کودکان هستند
مخاطب‌شناسی هنر است که برای نتیجه بهتر کار باید به آن توجه کرد. این عروسک‌ساز جوان مخاطبین خود را کودکان دانسته و می‌گوید: «من مخاطبم را کودک قرار می‌دهم. اخلاق، خانواده و موضوعات کهن ایران موضوعات اصلی در ساخت عروسک‌هایم هستند.»
یک‌شبه نمی‌توان ره‌صدساله رفت
امروز نیلوفرجلیلوند به عنوان یک دختر جوان توانسته از طریق عروسک‌سازی اشتغال ایجاد کند. او رمز موفقیت در این رشته و ماندگاری در آن را این‌گونه توصیف می‌کند: «عروسک‌سازی می‌تواند شغل واقعی باشد البته اگر با تمرین، پشتکار و مدیریت همراه باشد. بخش هنری کار باید آموزش داده شود. در بخش مدیریت و پیشبرد کار باید بازار و سلیقه مخاطب را شناخت.
وقتی می‌خواهم طراحی کاری را شروع کنم، ذهن خودم را از همه اتفاقات و انرژی منفی دور کرده و همه بدی‌ها را پشت درب ذهنم می‌گذارم. اصولاً بین همه کارها نقطه قوتی که از مخاطب گرفتم این بوده که تمام عروسک‌ها یک حس خوب و انرژی مثبتی را انتقال می‌دهند
چیزی که امروز با آن زیاد مواجه هستم این است که همه می‌خواهند یک شبه ره‌صدساله را بروند. پشت 5 سال عروسک‌سازی امروز من، 15 سال کار کردن است؛ 5 سال خیاطی و چندین سال نقاشی، چند سال آموزش درباره کودکان و اطلاعات آموزشی و روان‌شناسی. همه فکر می‌کنند خیلی سریع می‌توانند به این برسند که عروسک فوق‌العاده ای را طراحی کنند.این کار نیاز به تمرین دارد.
حداقل زمانی که برای تمرین نیاز هست دو سال کار کردن است تا به پختگی ساخت رسید. من خیلی از تجربیاتم به مرور در کارم به دست آمده که اگر عروسک اولم را ببینید با عروسک آخرم زمین تا آسمان با هم فرق می‌کنند.
شیرینی کار به این است که یک اقیانوس با عمق کوتاه نباشیم، عمق کارمان هم خوب باشد و این طور نباشد که یک کار و اتفاقی سطحی رقم بخورد و عروسکی ساخته شود. طراحی کردن از ایده خود آدم و کپی نکردن از کار دیگران، اتفاقاتی است که می‌تواند یک عروسک‌ساز را به سمتی ببرد که کار او ماندگار و مخاطبش زیادتر شود.»
